Türkiye, stratejik konumu, genç nüfusu ve yatırım dostu düzenlemeleri ile yabancı yatırımcıların ilgisini çeken bir pazardır. Gayrimenkulden teknolojiye, üretimden hizmet sektörüne kadar pek çok alanda girişim fırsatları sunan Türkiye’de şirket kurmak, doğru bir rehberle oldukça kolay ve hızlı bir süreç olabilir. Bu yazıda, Türkiye’de şirket kurmak isteyen yabancı yatırımcılar için adım adım rehber sunuyoruz. Gerekli belgelerden yasal zorunluluklara, süreç boyunca nelere dikkat edilmesi gerektiğine dair kapsamlı bir kılavuz ile Türkiye’de yatırım yapmanın avantajlarını keşfedeceksiniz.
Türkiye’de Şirket Kuruluş Süreci: Adım Adım
Şirket Türünü Belirleyin
Türkiye’de şirket kurarken ilk adım, iş modelinize en uygun şirket türünü belirlemektir. Türkiye’de kurulabilecek şirket türleri şunlardır:
- Anonim Şirket (A.Ş.): Büyük sermayeli projelerde tercih edilen şirket türüdür. Halka açılma imkanı sunar ve asgari sermaye 50.000 TL’dir.
- Limited Şirket (LTD): En çok tercih edilen şirket türüdür. Sermaye gereksinimi daha düşüktür (minimum 10.000 TL) ve 50 ortağa kadar kurulabilir.
- Şahıs Şirketi: Genellikle küçük işletmeler ve bireysel girişimciler için uygundur. Sermaye gereksinimi düşüktür, ancak kişisel sorumluluk yüksektir.
- Şube veya İrtibat Bürosu: Türkiye’de varlık göstermek isteyen yabancı firmalar için uygundur. Ancak ticari faaliyette bulunamaz, sadece araştırma yapabilir.
İş modelinize ve finansal hedeflerinize en uygun şirket türünü belirlemek, kuruluş sürecinin temelidir.
Sermaye Yapısını ve Ortaklık Yapısını Belirleyin
Şirket kurmadan önce, şirketin sermaye yapısını ve ortaklık oranlarını belirlemeniz gerekmektedir.
- Sermaye Dağılımı: Anonim ve limited şirketlerde belirli bir sermaye gereksinimi vardır. Ortaklar arasında sermaye oranları belirlenerek şirketin sermaye dağılımı yapılır.
- Ortaklık Yapısı: Yabancı yatırımcı olarak şirket kurarken, Türk ortaklara sahip olmanız zorunlu değildir. Türkiye, yabancı yatırımcılara %100 sahiplik hakkı tanımaktadır. Ancak bazı sektörlerde (özellikle stratejik alanlarda) yerli ortak gereklilikleri olabilir.
Ortaklık ve sermaye yapısının doğru bir şekilde belirlenmesi, hem yasal süreçleri hızlandırır hem de işleyişi düzenler.
Gerekli Belgeleri Hazırlayın
Şirket kuruluşu için gerekli belgeler, şirket türüne göre değişiklik gösterebilir. Ancak genel olarak istenen belgeler şunlardır:
- Noter Onaylı Kimlik Fotokopileri: Şirket kurucuları ve yetkilileri için gerekli olan kimlik fotokopileri noter onaylı olmalıdır.
- Ana Sözleşme: Şirketin faaliyet alanı, sermaye yapısı ve yönetim kurulu gibi detayların belirtildiği ana sözleşme hazırlanmalıdır.
- İkametgah Belgesi ve İmza Beyannamesi: Yabancı ortakların yer aldığı şirketlerde, ortakların ikametgah belgeleri ve imza beyannameleri noter onaylı olarak sunulmalıdır.
- Vergi Numarası: Yabancı uyruklu kişilerin, Türkiye’de vergi numarası alması gerekmektedir. Vergi numarası, herhangi bir vergi dairesinden alınabilir.
Belgelerin eksiksiz ve doğru hazırlanması, süreci hızlandırır ve yasal sorunların önüne geçer. Bu nedenle, bir mali müşavir veya hukuki danışmandan destek almak faydalı olabilir.
Ana Sözleşmenin Hazırlanması ve Noter Onayı
Şirket kuruluşu için en önemli adımlardan biri, ana sözleşmenin hazırlanmasıdır. Ana sözleşme, şirketin faaliyetlerini, amaçlarını ve işleyişini belirleyen resmi belgedir. Bu sözleşme hazırlanırken dikkat edilmesi gereken bazı önemli hususlar şunlardır:
- Faaliyet Alanı Belirleme: Şirketin hangi sektörde faaliyet göstereceği ana sözleşmede belirtilmelidir.
- Yönetim Kurulu ve Yetkiler: Şirketin yönetim kurulu yapısı ve yetkileri ana sözleşmede ayrıntılı bir şekilde tanımlanmalıdır.
- Sermaye Yapısı ve Ortakların Pay Oranları: Ortaklık yapısı, sermaye oranları ve sermaye katkıları ana sözleşmede yer almalıdır.
Ana sözleşme, hazırlandıktan sonra noter tarafından onaylanır ve ticaret sicil gazetesinde yayımlanır.
Ticaret Siciline Kayıt ve Vergi Numarası Alımı
Şirketin resmi olarak faaliyete geçebilmesi için Ticaret Sicili Müdürlüğü’ne kayıt işleminin yapılması gerekmektedir. Ticaret siciline kayıt işlemi sırasında, daha önce hazırlanan belgeler sunularak şirketin yasal olarak tanınması sağlanır. Bu aşamada aşağıdaki işlemler gerçekleştirilir:
- Ticaret Siciline Tescil: Şirketin tüzel kişilik kazanabilmesi için ticaret siciline tescil edilmesi gerekmektedir. Bu işlem, ticaret odasına başvurarak yapılır.
- Vergi Numarası Alımı: Şirketin yasal olarak faaliyet göstermesi için bir vergi numarası alması zorunludur. Vergi dairesinden alınan bu numara, şirketin vergi mükellefi olarak tanınmasını sağlar.
- MERSİS Kaydı: Türkiye’de şirketler, MERSİS adı verilen ticaret sicil sistemi üzerinden kayıt altına alınır. Şirketin MERSİS sistemine kaydı yapılarak dijital olarak tüm işlemler takip edilebilir.
Şirket Banka Hesabı Açılışı ve Sermaye Blokajı
Şirket kurulum sürecinde, belirlenen sermayenin bir kısmının bankada bloke edilmesi gerekmektedir. Banka hesabı açarak sermayenin bir kısmını bu hesaba yatırmak, şirketin kuruluş sürecinin önemli adımlarından biridir.
- Banka Hesabı Açılışı: Şirket adına bir ticari banka hesabı açılır. Bu hesap, şirketin tüm mali işlemlerinin yönetileceği hesaptır.
- Sermaye Blokajı: Şirket kuruluşu için gerekli sermayenin en az %25’lik kısmı bu hesaba yatırılır ve bloke edilir. Bloke edilen bu sermaye, ticaret siciline kayıt işlemi tamamlandıktan sonra serbest bırakılır.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) Kaydı
Şirket kuruluşu tamamlandıktan sonra, çalışan istihdam edilecekse Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıt işlemi yapılmalıdır. SGK kaydı, şirketin çalışanlarına yasal olarak sosyal güvenlik hakları sağlanmasını ve primlerin ödenmesini sağlar.
- SGK Kaydı ve İşe Alım Süreci: Çalışan istihdam etmeyi planlıyorsanız, SGK kaydınızı yaparak işveren numaranızı almanız gereklidir.
- İş Sağlığı ve Güvenliği Kurallarına Uyum: Türkiye’de iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uyum sağlamak yasal bir zorunluluktur. Çalışan istihdam eden şirketlerin bu konuda gerekli eğitimleri sağlaması önemlidir.
Yatırım Teşvikleri ve Desteklerden Yararlanma
Türkiye, yabancı yatırımcıları çekmek için çeşitli teşvik ve destekler sunmaktadır. Bu teşviklerden yararlanarak vergi indirimi, gümrük vergisi muafiyeti ve düşük faizli kredi gibi avantajlar elde edebilirsiniz.
- Yatırım Teşvik Belgesi Başvurusu: Belirli sektörlerde yatırım yapmayı planlıyorsanız, yatırım teşvik belgesi alarak çeşitli muafiyetlerden ve indirimlerden faydalanabilirsiniz.
- Vergi Muafiyetleri ve İndirimler: Türkiye, stratejik yatırımları desteklemek amacıyla KDV istisnası, kurumlar vergisi indirimi gibi avantajlar sunmaktadır.
Türkiye’de yabancı yatırımcı olarak şirket kurmak, adım adım takip edildiğinde oldukça sistematik ve hızlı bir süreçtir. Doğru şirket türünü seçmekten ticaret siciline kayıt işlemine kadar her adım, şirketinizin başarılı bir şekilde kurulması için önemlidir. Türkiye’nin sunduğu yatırım teşvikleri ve desteklerden yararlanarak, işinizi büyütme fırsatına sahip olabilir ve kazançlı bir yatırıma adım atabilirsiniz. Yasal zorunluluklara uygun hareket etmek ve profesyonel destek almak, bu sürecin sorunsuz ilerlemesini sağlar.